خستگی و ضعف یکی از علائم کورتیزول بالا

به گزارش مجله خبری نگار،اگرچه استرس و برخی دارو‌ها مانند استروئید‌ها می‌توانند میزان کورتیزول را افزایش دهند، اما شایع‌ترین علل کورتیزول بالا، اختلالات غدد هیپوفیز یا آدرنال، تومور‌های خوش خیم این غدد یا تومور‌های سایر قسمت‌های بدن است.

هنگامی که میزان کورتیزول برای مدت طولانی بالا بماند، می‌تواند منجر به سندرم کوشینگ شود که یک بیماری نادر است که هر ساله حدود ۱۰ تا ۱۵ نفر در هر میلیون نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

کورتیزول بالا به طور مداوم می‌تواند منجر به عوارض دیگری شود، بنابراین خیلی مهم است که علائم و نشانه‌های آن را بشناسید تا بتوانید تحت درمان مناسب قرار بگیرید. بسیاری از موارد سندرم کوشینگ قابل درمان هستند.

در این مطلب علائم و نشانه‌های میزان بالای کورتیزول در بدن آورده شده است.

افزایش وزن

یکی از وظایف کورتیزول تنظیم متابولیسم شماست، بنابراین سطوح بالاتر از حد طبیعی کورتیزول می‌تواند با سرعت متابولیسم شما یا تعادل بین انرژی دریافتی از طریق غذا و انرژی مصرف شده (که برخی از آن‌ها از طریق فعالیت بدنی اتفاق می‌افتد) اختلال ایجاد کند. وقتی انرژی بیشتری نسبت به مصرف انرژی مصرف می‌کنید، به احتمال زیاد وزن اضافه خواهید کرد.

افرادی که کورتیزول بالایی دارند ممکن است کاهش سرعت متابولیسم را تجربه کنند، به این معنی که حتی زمانی که عادات غذایی خود را تغییر نمی‌دهند ممکن است وزن اضافه کنند، اما کارشناسان مطمئن نیستند که کورتیزول واقعاً چقدر در تعیین متابولیسم نقش دارد.

همچنین این احتمال وجود دارد که میزان بالای کورتیزول اشتها را افزایش داده و شما را به مصرف بیشتر مواد غذایی وادار کند. در برخی از مطالعات، افرادی که واکنش‌پذیری کورتیزول بالا یا پاسخ استرس بالایی دارند، در زمان‌های استرس شدید، بیشتر و راحت‌تر غذا می‌خوردند.

ممکن است اضافه وزن ناشی از افزایش میزان کورتیزول را بیشتر در قفسه سینه یا شکم، در صورت (باعث ظاهری گرد یا ماه مانند) و در قسمت بالای کمر خود مشاهده کنید که در نتیجه چربی اطراف گردن شما افزایش می‌یابد یا در قوز بین شانه‌های شما جمع می‌شود.

تغییرات پوست و مو

افراد مبتلا به سندرم کوشینگ اغلب راحت‌تر کبود می‌شوند و ممکن است ترک‌های پوستی بنفش را روی شکم، ران‌ها یا بازو‌های خود مشاهده کنند. این به این دلیل است که کورتیزول یک گلوکوکورتیکوئید یا هورمون استروئیدی است که توسط غده فوق کلیوی ساخته می‌شود و گلوکوکورتیکوئید بیش از حد می‌تواند پوست را نازک و ضعیف کند و منجر به آسیب قابل توجهی در لایه‌های بالایی پوست شود.

همچنین افزایش میزان کورتیزول و آندروژن در سندرم کوشینگ می‌تواند باعث افزایش رشد مو شود که هیرسوتیسم نامیده می‌شود، که اغلب مناطقی مانند صورت و گردن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در همین حال، میزان بالای کورتیزول می‌تواند الگوی رشد طبیعی مو را مختل کرده و باعث شود برخی از زنان دچار ریزش مو یا طاسی شوند.

تغییرات سلامت روان

اضطراب، افسردگی و نوسانات خلقی از علائم رایج کورتیزول بالا یا سندرم کوشینگ هستند، اگرچه کارشناسان دقیقاً مطمئن نیستند که این وضعیت چگونه باعث این علائم روانی می‌شود.

در برخی موارد، احتمالاً به این دلیل است که کورتیزول در واقع بر تغییراتی در مغز تأثیر می‌گذارد که به صورت اضطراب، افسردگی و حتی بی‌خوابی ظاهر می‌شوند، اما این احتمال وجود دارد که زندگی با یک بیماری جدی مانند سندرم کوشینگ، اثرات غیربیولوژیکی بر خلق و خوی داشته باشد.

به عبارت دیگر، استرس و عدم اطمینان ناشی از یک بیماری مزمن می‌تواند باعث افزایش میزان اضطراب و بی قراری یا منجر به احساس افسردگی شود. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که حداقل نیمی از افراد مبتلا به سندرم کوشینگ به همراه بیماری خود دارای یک اختلال افسردگی اساسی هستند.

خستگی و ضعف

اگر کورتیزول بالایی دارید، ممکن است به طور کلی بیشتر از حد معمول احساس خستگی و ضعف کنید و همچنین ممکن است ضعف عضلانی در برخی عضله‌های خاص را تجربه کنید. این به این دلیل است که میزان بالای کورتیزول می‌تواند به مرور زمان باعث آتروفی عضلانی شود، به ویژه شانه ها، باسن و ران‌ها را ضعیف کرده و حرکت بدون درد را دشوار می‌کند.

همچنین یک عنصر خستگی ذهنی در سندرم کوشینگ وجود دارد که گاهی اوقات حتی تا بهبودی بیماری ادامه می‌یابد. نه تنها بسیاری از مردم افسردگی را تجربه می‌کنند، بلکه خستگی یکی از علائم رایج آن است. افراد مبتلا به سندرم کوشینگ اغلب مجبورند از نظر جسمی و ذهنی سخت‌تر برای انجام زندگی روزمره خود تلاش کنند، که همین مسئله منجر به احساس خستگی مداوم می‌شود.

اثرات جنسی

میزان بالای کورتیزول می‌تواند بر عملکرد طبیعی بیضه‌ها و تخمدان‌ها تأثیر بگذارد، بنابراین سندرم کوشینگ می‌تواند باعث تغییراتی در باروری در مردان و زنان و همچنین تغییرات خاص‌تری در تولید مثل شود.

مردان ممکن است بیشتر مستعد اختلال نعوظ، تعداد کم اسپرم و میل جنسی کم باشند. زنان ممکن است پریود‌های نامنظم یا قطع کامل قاعدگی داشته باشند و باردار شدن برایشان دشوارتر شود. ابتلا به سندرم کوشینگ در دوران بارداری خطر سقط جنین، دیابت بارداری، پره اکلامپسی و زایمان زودرس را نیز افزایش می‌دهد.

مردانی که برای سندرم کوشینگ تحت درمان قرار می‌گیرند و در حال بهبودی هستند، احتمالاً شاهد برگشت عوارض جانبی باروری خواهند بود. زنان ممکن است بعد از درمان راحت‌تر باردار شوند.

بیماری‌های مزمن

میزان بالای کورتیزول می‌تواند منجر به ایجاد سایر بیماری‌های مزمن شود، از جمله:

پوکی استخوان: همانطور که کورتیزول می‌تواند باعث آتروفی عضلانی و نازک شدن پوست شود، می‌تواند استخوان‌ها را نیز تضعیف کند و افراد مبتلا به سندرم کوشینگ را بیشتر در معرض تراکم و توده استخوانی کمتر و افزایش خطر شکستگی قرار دهد.
فشار خون بالا: میزان بالای کورتیزول فشار بیشتری بر قلب و رگ‌های خونی وارد می‌کند و باعث می‌شود آن‌ها سخت‌تر کار کنند و میزان کلی فشار خون را بالا ببرند. در واقع، حدود ۸۰ درصد از افراد مبتلا به سندرم کوشینگ، فشار خون بالا دارند، و حتی پس از درمان و بهبودی، تخمین زده می‌شود که حدود ۳۰ درصد از افراد به دلیل سطوح بالای کورتیزول در گذشته، فشار خون بالایی داشته باشند.
دیابت: دیابت یک عارضه شایع سندرم کوشینگ است، زیرا میزان بالای کورتیزول در طول زمان می‌تواند مقاومت به انسولین را افزایش داده و در حذف گلوکز اختلال ایجاد کند و باعث هیپرگلیسمی یا قند خون بالا شود.
علائم در کودکان

سندرم کوشینگ در کودکان شایع نیست و معمولاً به دلیل استفاده طولانی مدت از استروئید‌ها برای درمان سایر بیماری‌ها ایجاد می‌شود. علاوه بر علائم رایج بسیاری از بزرگسالان با کورتیزول بالا، کودکان نیز ممکن است علائم چاقی و رشد کند یا تاخیری داشته باشند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر هر یک از علائم کورتیزول بالا را دارید، با یک پزشک قرار ملاقات بگذارید. ممکن است برای ارزیابی بیشتر به یک متخصص غدد ارجاع داده شوید، یا پزشک معمولی شما ممکن است بتواند یک یا چند آزمایش کورتیزول را برای تعیین اینکه آیا سطح شما بالاتر از آنچه باید باشد، انجام دهد.

به طور معمول، کورتیزول بالا به خودی خود علائم اورژانسی ایجاد نمی‌کند که نیاز به مراقبت فوری دارد، اما عوارض کورتیزول بالا شامل حمله قلبی و سکته مغزی، لخته شدن خون، فشار خون بالا و شکستگی استخوان، سر شدن یک طرف بدن، سردرد ناگهانی و شدید، از دست دادن ناگهانی حرکت، بینایی یا گفتار، یا شکستگی آشکار استخوان است.